Tarih : 22 Ağustos 1985, 07:13 BST
Uçak tipi : Boeing 737-236 Gelişmiş
Kalkış : Manchester Havaalanı
Varış : Korfu Uluslararası Havaalanı
Yolcu : 131
Mürettebat : 6
Ölüm : 55 (54’ü sahada, 1’i daha sonra hastanede) (53 yolcu, 2 mürettebat))
Yaralanma : 15 (ciddi)
Kurtulan : 82
Kaptan : Peter Terrington (39)
Yardımcı Pilot : Brian Love (52)
Uçuş ile ilgili “Uçak Kazası Raporu” videosunu sayfanın altında bulabilirsiniz. Mayday (Air Crash Investigation) “Panic on the Runway” or “Manchester Runway Disaster”
AIRTOURS 28 SEFER SAYILI UÇUŞU İLE İLGİLİ PILOTLARIN KARAR, LIDERLIK VE EKIP OLMA KONULARINDAKI YORUMLARI.
Uçuş öncesi acil bir durumda yapılacakları ve kimin ne yapması gerektiğini konuşuyorlar. Çok kısa bir süre ve riskli bir süratte durma kararını vererek iyi bir liderlik gösteriyor kaptan.
Kaptan kalkis oncesi brifingte hangi durumlarda kalkistan vazgecilecegini yardimcisina sorarak onunda zihinini bu olaylara karsi hazirlamis ve verilcek karari daha olay olmadan konusmus. Dolayisiyla olay aninda karari tereddutsuz ve zaman kaybetmeden uygulayabilmisler. Kaptan bir lider olarak yanginin siddetli oldugunu kendi camindan gorunce checklist itemlarini bitirmeyi beklemeden tahliyeyi baslatmistir. Bu da yolcularin kurtulmasina olanak tanimis. Yardimci pilotunu bu senaryoda cok guzel yonlendirmis ayni zamandada tum checklistler bitene kadar ondan faydalanmistir. Olay olmadan once Eğitici Liderlik Tarzını kullanip olay esnasinda Hiz Belirleyici ve Kumandaci Liderlik Tarzlarını ortaya koymustur.
Havacılıkta teknik bilgiden daha çok teknik olmayan bilginin kullanılması önemini artırmakta. Bu nedenle acil durumlarda gelişen durum ile başa çıkabilmek için karar verme, liderlik etme ve ekip olabilme sürecin çözümü için yegane çare oluyor. Eğer bu özelliklerden bir tanesi akamete uğrar ise istenmeyen sonuçlar ile karşılaşma yada istenilenin elde edilememesi kaçınılmaz oluyor.
Karar konusunda içinde bulunulan şartların vahametine göre acil hareket etmek yerine kitaba uygunluk ön planda görünüyor. Liderlik konusunda kaptanın kokpitte kumandacı ve tek karar merci şeklinde hareket ettiği görülüyor. Ekip olma konusunda kaptanın prosedürlere dalıp kabin ekibi ve yolcuların tahliyesi sürecinde kabini yalnız bıraktığını düşünüyorum.
Bu üç konunun havacılıkla ilgili önemini videoda net bir şekilde görüyoruz. Uçağın içinde bulunduğu duruma göre ivedilikle doğru kararı vermek hayati önem taşımakta. Mesela kaptan pistte durmak yerine kalkmayı tercih etseydi bir felakete neden olacaktı. Liderlik konusunda ise kaptanın sürece hakim olup yönetmesi güzel bir örnek. Uçağı pistte durdurmaya çalışırken yardımcı pilotun frene basmasını engellemesi, ve uçağı tahliye kararı verip uygulaması da prosedürsel eksiklik olmasına rağmen iyi bir uygulama. Ekip olma konusunda ise dikkatimi daha çok çeken kabin ekibinin kapıları açıp tahliyeyi yapması güzel bir örnek oluşturmuş.
Kaptanın net olması,first officerın tecrübesiz olmasına rağmen göreceli sakin kalmayı başarıp prosedürleri ve kendine verilen komutlara uyması. Kokpit ekibinin durum farkındalığının yüksek olması ve alınan kararları hızlı bir şekilde kendine güvenen bir şekilde yerine getirilmesi.
Uçaktaki bir motor yangınında verilmesi gereken kararlar hızlı alınmalı ve doğru uygulanmalı. İzlediğim videoda kaptan hızlı bir karar alıyor ve uçağı durduyor. Uçaktaki alevlerin ne kadar fazla olduğunu göremediği için kuleden bilgi alıyor ve çok fazla duman olduğunu duyunca yolcuları tahliye edeceklerini söylüyor. Bunu da yine liderlik ve ekip çalışması olarak olumlu değerlendirebiliriz. Ancak tahliye öncesinde kontrol listesindeki maddelerin bitmesini beklemeden kabin amiri dumanların ve yangının kabinde yayıldığını görünce tahliyeyi başlatıyor ve yolcuların hayatlarını kurtarıyor. Ekip olma ve liderlik konusunda kabin amirinin görevini çok iyi yaptığı söylenebilir.
Kalkıştan vazgeçme ve kontrol alma konusunda ki hız gayet iyi olmasına rağmen, kabin ekibi bilgilendirmemesi, yolcular için tahliyenin başlatılması kararını vermemesi ve check list maddelerine yoğunlaşıp, diğer faktörleri kaçırması anlamında olayı yönetememiş.