Geçtiğimiz günlerde bir yardımcı pilot arkadaşımla sohbet ediyorduk. Konu dönüp dolaşıp CRM ve Öğrenme konularına geldi. Kendisi “ben uçuş sürecinin her aşamasında zaman ve şartlar uygunsa özellikle benden daha deneyimli meslektaşlar ve kaptanlar ile uçuş konusunda sohbet etmeye ve kendimi geliştirmeye çalışırım” diye söze girdi. Sonrasında konu üzerinde sohbetimiz devam etti. Bu öğrenme fırsatlarına “Öğrenme Konuşması” (ya da öğrenme sohbeti) denebilir. Bu vesile ile bu konuda bazı bilgileri paylaşmak isterim.
Öğrenme - Konuşma
Bilindiği gibi öğrenme karmaşık bir süreçtir. Öğrenme bireyseldir. Öğretmenler farklı kişilerin öğrenme tarzlarını karşılayabilecek yöntemler kullanma konusunda gayret sarfederler. Öğrenme hedeflerinden öğrenme sürecinde elde edilen sonuçlara kadar farklı farklı aşamalar anlar yaşanır. En önemli kavramlardan biri ise öğrenmenin sürekliliğidir.
İnsan olmanın en önemli özelliklerinden biri konuşmaktır. Kişi, kendiyle ve çevresiyle konuşur, konuşarak anlaşır, gelişir. Konuşmalardan öğreniriz.
Öğrenme Konuşması
Öğrenen bu süreçte, akranlarından, kendinden deneyimlilerden ve öğretmenlerinden öğrendiği konularla ilgili zaman zaman geri bildirimler alırlar. Farkında olan bireyler için bunlar öğrenmede yeni yol açar. Öğrenen bu geribildirimler üzerine derinlemesine düşünür, geliştirici ve düzeltici eylemler uygulayabilir ve ek geri bildirim talep edebilir. Bu süreç “Geri Besleme Döngüsü” olarak adlandırılır. Bunların farkında olanlar bunu bir öğrenme fırsatı olarak değerlendirirler hatta bu konuşmaları, geri bildirimleri kendileri yapılandırabilirler. Bu süreç bazıları için yeniden öğrenmeyi gerektirecek boyutlara gelebilir. Öğrenme konuşması için her zaman planlı eğitimler esnasında yeteri kadar zaman olmayabilir. Bunu iş süreçleri esnasında çıkabilecek fırsatları değerlendirerek uygulamak mümkündür. Öğrenme konuşması yöntemi, öğreten ya da öğrenen tarafından başlatılması, kullanılması mümkündür. Ayrıca yüksek düzeyde odaklanmış koçluk oturumları şeklinde de organize edilerek uygulanabilir.
Öğrenen açısından öğrenme konuşması, meraklı olmayı, sorular sormayı ve iletişim kurulan kişilere yüksek düzeyde ilgi göstermeyi içerir. Öğrenme konuşması için hazırlanmak ve pratik yapmak gerekir. İyi düşünülmüş sorular sormak, konuyu dağıtmamak, gereken bölümleri not almak öğrenme konuşması için önemli hususlardır. Öğrenme konuşmaları, iyi ilişkiler kurma ve sürdürme, güven oluşturma ve pekiştirme konularında önemli fırsatlar yaratır. Bu tür bir yöntemi yeni kullanmaya başlayanların küçük adımlarla devam etmeleri, her seferinde konuşmalardan dersler çıkartarak becerilerini geliştirmeleri önerilir. Bu süreçte ortaya çıkan öğrenme hikayeleri keşfedilebilecek ve bunların öğrenme süreçlerine etkisi konusunda bilinçli hale gelinecektir. Ayrıca; öğrenme konuşması, öğrenmenin önündeki engelleri ortadan kaldırır, geri bildirim alma ve verme becerilerini geliştirir, kişinin öz değerlendirme stratejilerini geliştirir, öğrenme kapasitesini genişletir
Faydaları
Öğrenme Konuşması, öncelikle kişinin kendisi ile diyaloğunu, gelişimini ve özgüvenini olumlu yönde etkiler. Daha sonra ise mentorlar, akranlar, yöneticiler, çalışanlar ve ekip üyeleriyle dış diyaloğu daha etkili hale getirir.
Diğer Faydaları
Öğrenme konuşmaları, iki veya daha fazla meslektaş aynı anda birlikte öğrendiği için zaman ve maliyet açısından verimli bir öğrenme yöntemidir.
Tarafları uygulamalar üzerinde düşünmeye ve etkili uygulamaları açıklamaya ve paylaşmaya teşvik etmenin güçlü bir yoludur.
Öğretim çoğu zaman izole bir faaliyet olabilir. Öğrenme konuşmaları, bireysel benlik saygısı geliştirmeye ve personel uyumunu oluşturmaya yardımcı olabilir. Yapılandırılmış yollarla birlikte konuşmak, tecrit duygularını azaltmaya ve stresi ve hayal kırıklığını azaltmaya yardımcı olabilir.
İletişimi geliştirme açısından belirli faydaları vardır. Öğrenme konuşmaları, birlikte çalışan insanlar için ortak ve ortak bir dil geliştirme fırsatı sunar. Sorgulama becerileri gibi özel beceriler de geliştirilebilir
Bazı Uygulamalar
İngiltere “General Teaching Council” tarafından 4.000'den fazla öğretmenin katıldığı GTC Bahar 2004 araştırması, önemli bir çoğunluğun en etkili dersleri için ilhamlarını meslektaşlarıyla konuşmaktan aldığını gösteriyor. Anket aynı zamanda öğretmenlerin mesleki gelişimlerinin bir parçası olarak meslektaşlarıyla öğrenme sohbetlerine ne ölçüde katıldığını ve buna ne kadar değer verdiğini ortaya koymaktadır. Neredeyse tamamı (%97) meslektaşlarıyla profesyonel, bilgi paylaşımlı konuşmalar yaptıklarını söylüyor. Bu çalışmalar, birebir ve grup olarak yürütülmüştür.
Pittsburgh Üniversitesinin konu ile ilgili yapılan çalışmalardan biri, Amsterdam Van Gogh Müzesinde gerçekleştirildi. Bu çalışmaya farklı kurumlar destek verdi. Ziyaretçilerin konuşmaları öne çıkan kaynak olarak değerlendirildi. Değerlendirme sonucu üç konuya odaklanıldı. Birincisi; ziyaretçilerin personel algılarıyla ilgilidir. İkincisi; yapılabilecek uygulama, uzmanlık ve yenilik kavramlarını araştırma konusundadır. Üçüncüsü ise; Museum Learning Collaborative araştırmasının bir parçası olarak ziyaretçi konuşmalarını kullanarak ziyaretçilerin sunumu nasıl bulduklarını inceliyordu. Bu veriler, sanat müzesi sergilerinin gelişimini ve müzelerin iletişim süreçlerini etkileyen faktörlere kapsamlı bir bakış sağlamıştır. Bu çalışma büyük ölçüde grup çalışmaları olarak yürütülmüş, gerektiğinde birebir konuşmalar gerçekleştirilmiştir.
Öğrenme Konuşması Süreci
Konu üzerinde 1995 yılından beri çalışmalarını sürdüren Claudia L'Amoreaux sürecin yürütülmesi ile ilgili görüşlerini şöyle paylaşıyor. Kişi için önemli ya da pekiştirmek istediği bir konuda bir giriş noktası veya bir soru seçilir. Konuşma başladıktan sonra şu üç ana konuşma hali gerçekleşir.
Öğrenmenin nasıl olduğuna odaklanan Merkezi Süreç Diyaloğu,
İşleri nasıl yaptığınızı değiştirerek ortaya çıkan daha zor anlarda size koçluk yapan bir Destek Diyaloğu
Değerlendirici Bir Diyalog.
Bir öğrenci ve bir eğitimci arasında öğrenme konuşmasının başlaması aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi gerçekleşebilir. Bir eğitim ya da uçuş sürecinde yaşanan, öğrencinin içinde yer aldığı ya da gözlemlediği bir deneyimsel bir olay, eğitimci tarafından da gözlemlenir. Bu gözlemlemede eğitimci performansa dikkat eder. Öğrenci deneyimlerini ortaya koyarak öğrenme konuşmasını başlatabilir. Öğrenme konuşması kolaylaştırma hedefi ile eğitimci tarafından da başlatılabilir. Konuşmanın başlatılması, ilerlemesi, sonuçları bazı faktörlere bağlıdır. Bunlar; eğiticinin ve öğrencinin karakteri, ilişkileri, öğrenme ortamının özellikleri, performans özellikleri, eğitimin hedefleri ve toplumsal normlardır. Öğrenme konuşması, geri bildirimler ile güçlendirilerek gerçekleştirilir. (Tavares vd., 2020)
Öğrenme Konuşmalarını Elverişli Hale Getiren Özellikler
Durum: İnsanları bir araya getiren neden. Bu bir araya geliş sohbet için bir zaman ve mekân oluşturur.
Öğrenme Tutumu: Her konuşma mutlaka öğrenmeyi geliştirmez. Öğrenme konusunda keşifçi bir konuşma tarzı özellikle etkilidir. Öğrenme konuşması esnasında taraflar;
Açıklamalar, gerekçeler, çözümler sunar,
Yeni yollar oluşturabilir,
Mevcut uygulamaların dışına çıkılması ortaya konabilir,
Farklı görüşlere açıktırlar,
Sorgulanmaktan, eleştiriden olumsuz etkilenmezler
Paylaşılanları genişletir, yorumlar, rafine eder, tamamlarlar.
Katılımcılar: Taraflar konuşma konusunda ilgili ve istekli olmalıdırlar. Ayrıca birbirlerini dinlemeleri, karşılıklı saygı duymaları, birbirlerine güvenmeleri ve birbirlerine konuşmak için eşit fırsatlar vermeleri gerekir.
Uzmanlık: Taraflardan en az birinin uzmanlığa sahip olması önemlidir. Uzmanlarla konuşmak, fikir alışverişinde bulunmak öğrenenin konuşma tarzından çözüm üretme tarzına kadar önemli katkılarr sağlar.
Faaliyet: En iyi öğrenme konuşmaları, belirlenmiş bir konu olduğunda ve planlı bir faaliyet ile gerçekleşir. Planlı faaliyetler tarafların hazırlıklı olmalarını sağlar.
Konuşma Destekleri: Taraflar iletişim kodlaması, aynı dili konuşma konusunda sorun yaşamamalılardır. Bu, katılımcıların birbirlerini anlamalarını ve ortak bir referans çerçevesi oluşturmalarını kolaylaştırır. Anlatımı, bilgi aktarımını güçlendirecek destekleyecek donanımların varlığı değerlidir.
Bu özelliklerin her birinin varlığı öğrenme konuşmasının etkinliği açısından önemlidir. (Bellamy R. ve Woolsey K, 1998)
Konuşma Yoluyla Öğrenmek İçin Yöntemler
Tartışma: Öğrenenin öğrenmeyi geliştirmek ve pekiştirmek istediği konuyu belirlemesi ve bildikleri çerçevesinde konuya girerek görüşlerini belirtip tartışmayı başlatmasıdır.
Rol Yapma: Öğrenmek ya da geliştirilmek istenen konu bir rol ya da canlandırma ile ifade edilebiliyorsa kullanılabilecek bir yöntemdir. Rol ile ifade edilen durum karşısında öğrenme ortağının görüş ve geri bildirimleri çerçevesinde süreç devam eder.
Anlatma: Öğrenme Partneri öğrenciye o anla ya da bir sonraki aşama ile ilgili sorular yönelterek kısaca anlatmasını talep edebilir.
Mentorluk: Kurum tarafından oluşturulmuş bir yapı içerisinde uygulanabilecek bir yöntemdir. Konu belirleme mentora ya da öğrenciye bırakılabilir.
Sözün Özü:
Öğrenme Konuşması yöntemi, zaman ve şartlar uygun olduğunda sınıfta, simülatörde ve kokpitte kullanılabilir. Sınıf uygulamalarında sınıftakilerin tamamının katılımı ile ya da gruplar oluşturarak uygulamalar yapılabilir. Zaman ölçüsünde simülatör eğitimlerinde de her iki pilotun dahil edilebileceği süreçler kurgulanabilir. Sınıf ve simülatör dışı uygulamalarda en önemli husus danışılan kişinin bilgisinin güvenilirliği ve bilgilerin hem kurum yaklaşımına hem de regülasyonlara uygunluğudur. Yöntem yüzyüze konuşma yanı sıra online görüşmeler ya da yazışmalar ile de uygulanabilir. Öğrenme konuşmasının, fasilitasyon modelinin en önemli enstrümanlarından biri olduğu da unutulmamalıdır.
Kaynaklar:
The Learning Conversation: Talking together for professional Development, General Teaching Council for England.
Learning Conversations in Museums Edited by Gaea Leinhardt Kevin Crowley Karen Knutson University of Pittsburgh. Lawrence Erlbaum Associates, Inc. 2002.
Professional Learning Conversations: Challenges in Using Evidence for Improvement, Edited by Lorna M. Earl, Helen Timperley. Springer Science, 2008.
Tavares W, Eppich W, Cheng A, Miller S, Teunissen PW, Watling CJ, Sargeant J. Learning Conversations: An Analysis of the Theoretical Roots and Their Manifestations of Feedback and Debriefing in Medical Education. Acad Med. 2020 Jul;95(7):1020-1025.
Bellamy R. ve Woolsey K., Learning Conversations, SIGCHI Bulletin, Volume 30, Number 2, Sayfa 108, April 1998