Havacılık sektörü, özellikle uluslararası uçuşlar söz konusu olduğunda, yüksek stresli durumlar ve havacılık dili İngilizce ile iletişim gereksinimleri ortaya çıkar. New York JFK Havalimanı'nda 17 Nisan 2024 günü meydana gelen bir olay, bu dinamiklerin ne kadar kritik olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Swiss Air Flight 17 uçuşunun pilotu, dört uçağın pistte olduğunu fark ederek kalkıştan vazgeçti. Bu, pilotun sakinliği ve net iletişimi sayesinde olası bir felaketin önüne geçilmiş oldu. Bu yaşananlar şöyle yorumlanabilir.
* Durumun Farkında Olma ve Hızlı Tepki: Kaptan Pilot, kalkışa hazırlandığı sırada pistte birden fazla uçağın bulunduğunu fark etti. Bu, yüksek dikkat ve çevresel farkındalık gerektiren bir durumdur. Bu tehlikeli durumu hızla idrak etti ve anında tepki verdi.
* Kararlılık ve Eyleme Geçme: Kaptan Pilot, kalkışı iptal etme kararını hızla aldı. Bu, yalnızca durumun ciddiyetini anlamakla kalmayıp, aynı zamanda etkili bir risk değerlendirmesi ve karar verme sürecini de gösterir.
* Net ve Öz İletişim: Pilot, kule ile iletişime geçerek, kalkıştan vazgeçtiğini ve nedenini net bir şekilde iletti. Bu iletişimde, gereksiz hiçbir detay yoktu ve durumu açıkça ortaya koydu.
* Sakin ve Kontrollü Tavır: Böyle stresli bir anın üstesinden gelirken, ses tonunu sakin ve kontrol altında tuttu. Panik veya histeri belirtisi göstermedi. Bu hem kendisinin hem de etrafındakilerin sakin kalmasına ve durumu doğru şekilde yönetmelerine olanak sağladı.
* İletişim Becerisi: Pilot bu iletişimi, İngilizce olarak gerçekleştiği için, ana dili dışında etkili iletişim kurabilme yeteneği de ön plana çıktı. Bu, uluslararası uçuşlarda zorunlu olan bir beceridir ve pilotun bu dilde yeterli düzeyde yetkinliğe sahip olduğunu gösterir.
Bu olayın bir başka yönün değerlendirilmesini Havacılık Uzmanı John Nance şöyle ifade etmektedir. "Dört uçağın aktif bir pistte hareket ettirilmesi ve bir kontrolörün diğeriyle konuşmaması, özel bir stres düzeyine işaret ediyor ve buradaki sorulardan biri de bu. Bu, ülke çapında çok mu oluyor?" Bu durumda ayrıca incelenmesi, önlemler alınması gereken bir durum olarak değerlendirilebilir.
Stres Altında İletişimde Ortaya Çıkan Sorunlar
Stres altında insanlar genellikle daha hızlı ve daha fazla konuşur, telaffuzları bozulabilir hatta kekemelik baş gösterebilir. Ses tonu yükselir ve iletişimdeki netlik azalır. Bu durum, havacılık gibi yüksek risk taşıyan ve her bir kelimenin önemli olduğu alanlarda ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu tür durumları engellemek amacıyla “Pilotlar İçin Etkili İletişim Stratejileri” şunlar olabilir.
1. Sakin Kalmak: Her durumda sakinliği korumak, iletişimin netliğini artırır ve yanlış anlaşılmaları minimize eder. Swiss Air pilotunun gösterdiği gibi, sakin bir ses tonu ve açık ifadeler, ATC ile olan etkileşimde yanılgıları önler.
2. Net ve Öz Konuşmak: Stres altındayken gereksiz bilgiler vermek yerine, sadece gereken ve önemli bilgileri iletmek kritik öneme sahiptir. İletişimde kullanılan dilin, alıcı tarafından kolayca anlaşılabilir olması gerekir.
3. Prosedürel Dil Kullanımı: Havacılıkta kullanılan standart terimler ve ifadeler (aviation English), iletişimi daha öngörülebilir ve anlaşılır kılar. Bu dil, uluslararası pilotlar arasında ortak bir anlayış sağlar.
4. Duygusal Kontrol: Stresli anlarda duygusal tepkileri kontrol altında tutmak, profesyonel ve etkili iletişim için krtitik önem taşır.
5. Dil Yetkinliği ve Uygulama: Ana dili dışında iletişim kurarken, dil yetkinliği büyük önem taşır. İkinci bir dilde yüksek düzeyde yetkinlik ve sık pratik yapmak, pilotların acil durumlarda bile doğru ve etkili iletişim kurmalarını sağlar.
Ana Dil Dışında Dilde İletişimde Karşılaşılan Zorluklar ve Çözümler
Pilotlar genellikle ana dilleri dışında İngilizce gibi ortak dillerde iletişim kurarlar. Bu durum, özellikle stres altında, ekstra zorlukları beraberinde getirir:
• Dil Eğitimi: Pilotlar için düzenli dil eğitimi, dil becerilerini güncel tutmalarını ve pratik yapmalarını sağlar.
• Kültürel Farkındalık: Farklı kültürel bağlamlarda iletişim kurabilmek için, dil ötesi iletişim becerilerinin geliştirilmesi gerekir.
• Teknik Dil Bilgisi: Havacılık terminolojisi üzerine yoğunlaşan özel kurslar, iletişimin doğruluğunu ve etkinliğini artırır.
Bu olay, pilotların stres altında bile nasıl sakin kalmaları gerektiğini, net ve doğrudan iletişim kurmanın önemini ve kararlı bir şekilde hareket etmenin potansiyel felaketleri nasıl önleyebileceğini mükemmel bir şekilde örneklendirir. Bu tür durumlar, pilot eğitimlerinde sıklıkla vurgulanan, acil durum yönetimi ve etkili iletişim becerilerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar için de değerli bir öğreti kaynağıdır.