ICAO tarafından 2018’de yayımlanan "Fitness To Fly - A Medical Guide For Pilots" isimli yayında mental sağlık ve welbeing kavramları birlikte ele alınmaktadır. Mental Sağlık ve Wellbeing terimleri eşanlamlı veya birbirinin yerine kullanılan terimler değillerdir. Bunlar, rahatsızlığa sebep olan faktörlere odaklanmak yerine, mental sağlığı ve wellbeing’i destekleyen faktörlere odaklanan iki ilişkilendirilmiş modeli temsil ederler.
Bu bu grafikte de görüldüğü gibi mental sağlık ve wellbeing arasında sıkı bir ilişki vardır. Herhangi bir zamanda bireylerin mental sağlık ve wellbeing spektrumunda kendilerini nereye yerleştirdikleri ya da nerede gördükleri değişebilmektedir. Farklı noktalarda farklı seviyelerde müdahaleler gerekebilir ve bireylere farklı yardım seçenekleri sunulabilir. Görüldüğü gibi günümüzün en önemli konularından biri olan "peer support" da burada yer almaktadır. Öz bakım, mental sağlığı sürdürmenin ve wellbeingin, spektrumun her noktasında kritik bir bileşenidir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), öz bakımı "bireylerin, ailelerin ve toplulukların sağlığı teşvik etme, hastalığı önleme, sağlığı sürdürme ve hastalık ve engellilikle başa çıkma yeteneği olarak" tanımlar.
Akran destekleri, mental sağlık veya iyi hissetme durumundaki kötüleşmenin erken tespitinde rol oynayabilir. Akran destekleri, kişiye ihtiyaç duyduğunda rehberlik etmek ve uygun destek ve müdahaleye erken erişimi kolaylaştırmak için spektrumun her aşamasında kritik bir rol oynar. Ayrıca, iyileşme ve işe geri dönme süreçlerinde de önemlidir. Akran destekleri, tehditkar olmayan, önleyici ve güçlendirici bir kişisel güvenlik ağı sunar. Bununla birlikte, bir birey algıladığı wellbeing düzeyinde kötüleşirse (örneğin, günlük yaşamla başa çıkmakta zorlanma veya negatif duygular yaşama) veya mental bir hastalığın belirtilerini gösterirse, terapatik destek ve profesyonel bakım gereklidir.
Kendi Bakımın Boyutları Farklı yönlerin süreçleri ve teknikleri, çeşitli erişilebilir kendi yardım kaynakları aracılığıyla veya başkaları tarafından bilgi paylaşımı ve eğitim yoluyla öğretilebilir. Bu bilgi, bireylerin ihtiyaçlarını tanımalarına ve kendi sağlıklarını desteklemek ve optimize etmek için en etkili bakım yöntemini (özellikle kendilerine özgü olanı) belirlemelerine olanak tanır. Her ayrı boyut önemlidir ve dengeli bir yaşamı destekleyen bütüncül bir yaklaşımın bir parçasını oluşturur. Belirli boyutlar, bireyin motivasyonu ve koşullarına bağlı olarak önem veya anlam bakımından değişebilir. Havacılık Tıp Muayene Görevlileri, havacılık psikologları/psikiyatristleri, Akran Destek Programları ve Mürettebat Kaynak Yönetimi Programları, tüm havacılık personelinin sağlık (ve direnç oluşturma) önemli bileşenleri olarak tüm boyutları ele alması gerektiğini ve kendi bakımı teşvik etmeli ve vurgulamalıdır, bu da havacılık güvenliğine katkıda bulunur.
Mental Sağlık ve Wellbeing seviyesini Optimum Seviyeye Getirmenin Beş Pratik Yolu
1. Sosyal Olarak Diğer İnsanlarla Bağlantı Kurun
Sağlığımız söz konusu olduğunda, diğer insanlar önemlidir. Hayatın stresli olaylarıyla başa çıkmanın en önemli faktörü, etrafınızdaki insanlarla iyi bir sosyal ağa sahip olmaktır (yani aileniz, arkadaşlarınız, meslektaşlarınız ve komşularınızla bağlantı kurmak). İyi ilişkiler ve sosyal destek ağı geliştirmeye ve sürdürmeye zaman ayırın, özellikle her şey yolunda giderken. Hayat zorlaştığında (örneğin, sevdiğiniz birinin kaybı, bir boşanma veya hatta iş kaybı), bu sosyal ağlar çok değerlidir. Size zihinsel dayanıklılığınızı yeniden kazandırabilir, etkilerin bir kısmını hafifletebilir ve destek sağlayabilir.
Aile ve diğer sosyal ilişkileri kurmanın yolları şunları içerir:
Ailenizle her gün etkileşimde bulunmanın yaratıcı yollarını bulun, çünkü her zaman fiziksel olarak orada olamayabilirsiniz.
Arkadaşlarınızla iletişimi sürdürün - ara sıra telefonla konuşarak iletişim kurun (e-posta veya mesaj göndermek yerine). Uzun zamandır görmediğiniz bir meslektaşı veya arkadaşınızla buluşun.
Yeni insanlarla tanışın. Toplumunuzda veya işyerinizde yeni biriyle konuşmak için çaba gösterin. Yalnızlığı azaltmanın bir yolu olarak gönüllü olmayı düşünün.
Eğer çocuklarınız varsa, onlarla aktivite zamanı geçirin ve onlarla konuşun. Ebeveynlerin çocuklarıyla hissettiklerini tartışmalarına yardımcı olacak birçok ipucu bulunmaktadır. Bu, işler kötü gittiğinde ve ilişki gerildiğinde çok faydalı olabilir.
2. Fiziksel Aktiviteye Başlayın!
Fiziksel olarak aktif olmanın sadece fiziksel sağlığı değil, zihinsel iyi hissetmeyi de artırdığını gösteren kanıtlar bulunmaktadır. Sürdürebileceğiniz bir aktivite seviyesi bulun, yaşam tarzınızın bir parçası olarak olsun. Spor salonlarına gitmek veya rekabetçi sporlar yapmak zorunda değilsiniz. Keyif aldığınız bir şey bulun. Aksi takdirde, devam etme motivasyonunuz kısa ömürlü olabilir. Haftada 150 dakika (orta düzeyde egzersiz için) veya haftada 75 dakika (yoğun egzersiz için) egzersiz yapmanız önerilir. Ancak, düzenli egzersizin her miktarının faydaları vardır. Egzersiz, hafif depresyonu olanlara yardımcı olabilir ve anksiyeteye karşı koruma sağlayabilir. Özsaygıyı artırır, öz kontrolü ve zorlukları karşılama yeteneğini geliştirir.
3. Öğrenmeye Devam Edin
Çoğu pilot kariyerleri boyunca öğrenmeye devam eder. Yeni bir uçak tipi sertifikası veya terfi gibi karşılanması gereken zorluklar, başarıyla karşılanırsa memnuniyet yaratabilir ve böylece zihinsel iyi hissetmeyi sürdürebilir veya artırabilir. Havayolu pilotluğu rutine dönüşebileceğinden, işyeri dışında hobiler için fırsatlar bulabilirsiniz; bu, vizyonunuzu genişletmenize, özsaygınızı artırmanıza ve diğer insanlarla bağlantı kurmanıza olanak tanır, tüm bunlar zihinsel direnci artırır. Ayrıca, kişisel büyüme ve alternatif kariyer yollarının ve becerilerin geliştirilmesi, tıbbi sertifikayı etkileyebilecek endüstri belirsizliği, iş güvencesizliği ve sağlık riskleri tarafından ortaya konan riskleri azaltmaya yardımcı olur.
4. Diğerlerine Yardımcı Olun
Tüketim toplumunda, iyi hissetmenin malî başarıları takip ettiğine dair yanlış bir inanca kapılabiliriz, örneğin iyi bir maaşlı iş, güzel bir ev ve iyi bir araba gibi. Ancak, zihinsel iyi hissetme için aslında, yardımlaşma ve iyilik yapma gibi davranışlar çok daha önemlidir. Bu davranışlar bize bir amacın olduğunu hissettirir ve özsaygı duygularımızı artırır.
5. Farkındalığınızı Geliştirin.
Pilotlar, görevle ilgili olmayan düşüncelere konsantre olabilirler (örneğin, kötü bir simülatör kontrol değerlendirmesi, bir sonraki tıbbi muayeneyle ilgili endişe, iş güvencesiyle ilgili kaygı). Bu tür düşünceler sürekli hale gelebilir ve keyifli yaşam aktivitelerinden uzaklaşabilir. Farkındalık eğitimi, zihnin genellikle o an yapılan faaliyetle ilgili olmayan konular hakkında düşündüğü varsayımıyla başlar. Amacı, geçmiş veya gelecekle ilgili endişelere takılı kalmak yerine şimdiki ana daha fazla dikkat göstermeyi artırmaktır. Ayrıca, farkındalık, istenmeyen düşüncelerin ortaya çıkmasını engellemeye çalışmaz veya mevcut olduklarında kaybolmalarını sağlamaya çalışmaz. Bunun yerine, zihni bu düşüncelere karşı farklı bir ilişki geliştirmesi için eğitir.
Kaynak: Fitness To Fly - A Medical Guide For Pilots, ICAO, 2018.