Öğretmen pilotlar için, pasif, agresif, assertive ve pasif-agresif iletişim tarzlarını anlamak ve uygulamak önemlidir. Çünkü bu tarzlar, hem öğrencilerle hem de diğer öğretmenlerle etkili ve güvenli bir iletişim kurmalarını sağlar. Bu iletişim tarzlarının her birinin özellikleri, avantajları, dezavantajları ve örnekleri aşağıda verilmiştir:

Pasif (kaçma) iletişim:
Kendini, duygularını ve ihtiyaçlarını ifade etmekten kaçınan, başkalarının isteklerine boyun eğen, kendi haklarını savunmayan bir iletişim tarzıdır. Pasif iletişim, çatışmadan kaçınmak ve başkalarını memnun etmeye çalışmak gibi avantajlara sahip olabilir. Ancak, bu tarz, kendine güvenin azalması, başkaları tarafından istismar edilme, içsel öfke ve stres birikimi gibi dezavantajlara da yol açabilir. Pasif iletişim örnekleri şunlardır:
"Siz ne derseniz olsun." (Karar vermekten kaçınma.)
"Benim fikrim önemli değil." (Kendini küçümseme.)
"Siz bilirsiniz." (Başkalarına boyun eğme.)
Göz teması kurmama, omuzları düşürme, kolları veya bacakları kavuşturma gibi beden dili. (Güvensizlik veya itaatkarlık gösterme.)
Pasif iletişim için kısa örnek olay: Bir öğretmen pilot, öğrencilerinden birinin uçuş sırasında yaptığı bir hatayı fark eder. Ancak, öğrenciyi kırmamak veya onunla tartışmamak için hatayı görmezden gelir. Bu şekilde, öğrencinin kendine güvenini koruduğunu düşünür. Ancak, bu pasif iletişim tarzı, öğrencinin hatasını düzeltmesini engeller ve uçuş güvenliğini tehlikeye atar.
Agresif (saldırgan) iletişim:
Kendini, duygularını ve ihtiyaçlarını doğrudan ve saldırgan bir şekilde ifade eden, başkalarının haklarını ihlal eden, kendi haklarını savunurken başkalarını inciten bir iletişim tarzıdır. Agresif iletişim, kendine güvenmek, başkalarını etkilemek, hedeflere ulaşmak için mücadele etmek gibi avantajlara sahip olabilir. Ancak, bu tarz, çatışmaya neden olmak, başkalarıyla ilişkileri bozmak, başkaları tarafından sevilmemek gibi dezavantajlara da yol açabilir. Agresif iletişim örnekleri şunlardır:
"Sen yapamazsın." (Başkalarını küçümseme.)
"Benim dediğim olacak." (Başkalarına baskı yapma.)
"Senin fikrin önemli değil." (Başkalarını görmezden gelme.)
Kolları kavuşturma, göz devirme, parmak sallama gibi beden dili. (Saldırganlık veya düşmanlık gösterme.)
Agresif iletişim için kısa örnek olay: Bir öğretmen pilot, öğrencilerinden birinin uçuş sırasında yaptığı bir hatayı fark eder. Ancak, öğrenciyi sert bir şekilde azarlar ve onun yeteneksiz olduğunu söyler. Bu şekilde, öğrencinin hatasını düzeltmesini sağladığını düşünür. Ancak, bu agresif iletişim tarzı, öğrencinin kendine güvenini kaybetmesine ve öğretmenine karşı korku veya nefret duymasına neden olur.
Pasif-agresif (yönlendirme) iletişim:
Kendini, duygularını ve ihtiyaçlarını dolaylı ve alaycı bir şekilde ifade eden, başkalarının isteklerine pasif bir şekilde direnen, kendi haklarını savunurken başkalarını manipüle eden bir iletişim tarzıdır. Pasif-agresif iletişim, çatışmadan kaçınmak, başkalarını cezalandırmak, kendi çıkarlarını korumak gibi avantajlara sahip olabilir. Ancak, bu tarz, kendine güvenin azalması, başkaları tarafından güvenilmez olmak, başkalarıyla ilişkileri bozmak gibi dezavantajlara da yol açabilir. Pasif-agresif iletişim örnekleri şunlardır:
"Tamam, senin dediğin gibi yapayım." (Ama yapmaz.) (Başkalarına pasif direnç gösterme.)
"Sen çok iyi biliyorsun." (Sarkastik bir şekilde.) (Başkalarına alaycı bir şekilde saldırma.)
"Ben yapmadım, o yaptı." (Başkasını suçlama.) (Başkalarını manipüle etme.)
Pasif ifadeler ve beden dili ile başkalarına sessiz muamele yapma, dedikodu yapma, başkalarının çabalarını sabote etme gibi davranışlar. (Başkalarına dolaylı bir şekilde zarar verme.)
Pasif-agresif iletişim için kısa örnek olay: Bir öğretmen pilot, öğrencilerinden birinin uçuş sırasında yaptığı bir hatayı fark eder. Ancak, öğrenciyi alaycı bir şekilde eleştirir ve onun başarısız olduğunu ima eder. Bu şekilde, öğrencinin hatasını düzeltmesini sağladığını düşünür. Ancak, bu pasif-agresif iletişim tarzı, öğrencinin kendine güvenini kaybetmesine ve öğretmenine karşı öfke veya kin duymasına neden olur.
Assertive (güvenli) iletişim:
Kendini, duygularını ve ihtiyaçlarını doğrudan ve saygılı bir şekilde ifade eden, başkalarının haklarını gözeten, kendi haklarını savunurken başkalarını anlamaya çalışan bir iletişim tarzıdır. Assertive iletişim, kendine güvenmek, başkalarını memnun etmek, çatışmayı çözmek, başkalarıyla ilişkileri iyileştirmek gibi avantajlara sahip olabilir. Ancak, bu tarz, zorlayıcı olmak, başkaları tarafından bencil veya kibirli algılanmak gibi dezavantajlara da yol açabilir. Assertive iletişim örnekleri şunlardır:
"Ben şöyle düşünüyorum." (Kendi fikrini açıklama.)
"Senin fikrine saygı duyuyorum." (Başkalarının fikrini kabul etme.)
"Birlikte bir çözüm bulalım." (İşbirliği yapma.)
Göz teması kurma, dik durma, rahat hareketler yapma gibi beden dili. (Güven veya saygı gösterme.)
Assertive iletişim için kısa örnek olay: Bir öğretmen pilot, öğrencilerinden birinin uçuş sırasında yaptığı bir hatayı fark eder. Ancak, öğrenciyi saygılı bir şekilde uyarır ve onun neden hata yaptığını sorar. Bu şekilde, öğrencinin hatasını kabul etmesini ve düzeltmesini sağlar. Ayrıca, öğrencinin kendine güvenini korur ve onunla iyi bir ilişki kurar.
Sözün Özü: İletişim tarzlarının dağılımıni bilerek bu konuda çaba harcamak önemlidir.
Alınabilecek Bireysel Önlemler:
Farklı iletişim tarzlarını dengeli kullanmak için:
Kendinizi tanıyın: Kendi iletişim tarzınızı ve eğilimlerinizi fark edin. Hangi durumlarda hangi tarzı kullandığınızı gözlemleyin. İletişim tarzınızın başkaları üzerindeki etkisini değerlendirin.
Duruma göre uyum sağlayın: Farklı durumlar farklı iletişim tarzlarını gerektirebilir. Örneğin, acil bir durumda agresif iletişim daha uygun olabilir. Durumu analiz edin ve en uygun iletişim tarzını seçin.
Başkalarının iletişim tarzlarını anlayın: Karşınızdaki kişinin iletişim tarzını tanımaya çalışın. Onun duygu, düşünce ve ihtiyaçlarını gözetin. Onun iletişim tarzına saygı duyun ve uyum gösterin.
İletişim becerilerinizi geliştirin: Etkili iletişim için gerekli becerileri öğrenin ve uygulayın. Aktif dinleme, açık ve net konuşma, beden dili, geri bildirim verme ve alma, empati kurma gibi becerileri geliştirin.
Assertive iletişim tarzını güçlendirmek ve etkinleştirmek için:
Kendinize güvenin: Kendi duygu, düşünce ve ihtiyaçlarınızı ifade etme hakkınız olduğuna inanın. Kendinizi değerli ve önemli hissedin. Kendinize saygı duyun ve başkalarından da saygı bekleyin.
Net ve dürüst olun: Ne istediğinizi ve ne hissettiğinizi açıkça belirtin. Karışıklığa veya yanlış anlaşılmaya yol açabilecek belirsiz veya dolaylı ifadelerden kaçının. Doğrudan ve samimi bir şekilde konuşun.
Saygılı ve işbirlikçi olun: Başkalarının duygu, düşünce ve ihtiyaçlarını da göz önünde bulundurun. Başkalarının haklarına saygı duyun ve ihlal etmeyin. Başkalarını anlamaya ve ortak bir nokta bulmaya çalışın.
Sınırlarınızı belirleyin: Kendi zamanınızı, enerjinizi ve kaynaklarınızı korumak için kişisel sınırlarınızı belirleyin. Sınırlarınızı net bir şekilde ifade edin ve başkalarının da sınırlarınıza saygı duymasını isteyin. Gerektiğinde hayır diyebilin.
Pasif, agresif ve pasif-agresif tarzların olumsuz etkilerini önlemek için:
Duygularınızı yönetin: Öfke, korku, hayal kırıklığı gibi duyguları bastırmayın veya saldırgan bir şekilde ifade etmeyin. Duygularınızı sakin ve assertif bir şekilde paylaşın. Duygularınızın nedenlerini ve sonuçlarını anlamaya çalışın.
Sorunları çözün: İletişimde karşılaştığınız sorunları görmezden gelmeyin veya erteleme. Sorunları doğrudan ve yapıcı bir şekilde ele alın. Sorunun kaynağını belirleyin ve çözüm için adımlar atın.
Geri bildirim isteyin: İletişim tarzınızın başkaları üzerindeki etkisini öğrenmek için geri bildirim isteyin. Geri bildirimi olumlu veya olumsuz olarak değil, gelişim için bir fırsat olarak görün. Geri bildirimi dikkate alın ve gerekli değişiklikleri yapın.
Comments