top of page
Yazarın fotoğrafıHavacılıkta Duygusal Zekâ

Ne Zaman Hangi Liderlik Tarzı?

En başarılı liderler, liderlik tarzlarını, liderlik etmeye veya etkilemeye çalıştıkları birey veya grubun performans hazırlığına göre uyarlayanlardır. Etkili liderlik, yalnızca etkilenen kişi veya gruba göre değil, aynı zamanda yerine getirilmesi gereken göreve, işe veya işleve de bağlıdır. Sean McPheat

Liderlik konusunun CRM içerisinde önemi tartışılmayacak noktada bence. Konu ile ilgili bir çok çalışma ve yaklaşımlar var. Bu yazıda sizinle yapılan bir başka araştırma ve sonuçlarını paylaşmak isterim.


Yapılan araştırmalar en iyi, en etkili liderlerin genellikle, altı ayrı liderlik tarzından bir ya da birkaçına uygun davranıp, duruma bağlı olarak farklı tarzlar arasında gidip geldiklerini göstermektedir.

Liderlik tarzlarını, bir pilotun gözlükleri gibi düşünün. Görev esnasında uygun renk gözlüğünü seçip çıkarır ve kullanır diye sembolize ettim..

Kimi zaman seçim üzerinde düşünmesi gerekir, ama genellikle bu otomatiktir. Etkili gözlem yeteneği ile zorluğu “sezer”, hızla doğru renk gözlüğü seçer ve kullanır. Etkili bir lider de bu şekilde hareket eder.

Bu liderlik tarzları daha önce farklı adlarla tanımlanmış olabilir. Bu modelin en önemli özelliği, her tarzın “Duygusal Zeka” yetkinlikleri ile desteklenmiş olmasıdır.


Aşağıda sıralanan bu 6 tarz liderlikten ikisinin (hız belirleyici ve kumandacı) olumsuz etkileri olabileceği açıktır. Açıklamalar bölümünde bu iki tarz liderliğin kullanıldığı anlar dikkatli davranılması ve gereklilik ortadan kalktığında bu tarzın uygulanmasına son verilmesi gerekmektedir.

Bu tarzlar ile ilgili en önemli konu; tarzlarının durum, konum, kişilere bağlı olarak dengeli olarak kullanılmasıdır.


Vizyoner Tarz

  • Ahenk Kurma Biçimi: İnsanları ortak hayallere çekerek, dinleyerek, paylaşarak.

  • İklim Üzerindeki Etkisi: Son derece olumlu ve motive edici

  • Uygun Olduğu Zaman: Değişimler yeni bir vizyon gerektirdiğinde, ya da açık bir yön çizmek yol göstermek için

  • Ne Zaman Etkilidir? Büyük değişiklikler gerektiren veya yeni bir vizyon belirlemenin önemli olduğu durumlar için idealdir.

  • Etkileri: Yenilikçilik ve değişime adaptasyonu teşvik eder.

  • Destekleyen Duygusal Zeka Yetkinlikleri: Esinleyici Liderlik, Öz güven, Öz bilinç, Empati, Saydamlık, Değişim Katalizörlüğü

İnsanların ulaşmak istedikleri hayali ve nedenini anlamalarını sağlar. Onları geleceğe dair umutları hakkında konuşturur ve hissettikleri şefkat ve bağlılığa değinir. Sonra da bu vizyonu her fırsatta tekrarlayarak, herkesi oraya getiren ortak değerleri dile getirir. Kurum yaratmak istediği yeni kültür konusunda liderlerin desteğini aldığı ya da alacağı durumlarda. Vizyoner olmaya çalışırken tam tersine zorbalık taslarsa, ekibe dayalı yönetimin eşitlikçi ruhuna zarar verebilir. Havacılıkta Kullanımı;

1. Operasyonel Kararlar ve Uçuş Planlaması

  • Uçuş öncesi brifinglerde tüm olası tehditleri karşılıklı konuşarak değerlendirme.

  • Kötüleşen hava durumu gibi ani değişimlere hızlı adaptasyon ve operasyonu buna göre ayarlama.

  • Uçuş sırasında gelişen durumları çeşitli görüşler çerçevesinde değerlendirip doğru karar verme.

  • Uçuş esnasında CRM usullerinin ve SOP kurallarının etkin kullanımı.

2. Risk Yönetimi

  • Uçuşun her safhasında ekibe riskler hakkında bilgi vermek ve olası tehditlere karşı proaktif önlemler almak.

  • Çeşitli senaryolar için alternatif çözümler üreterek olası durumlara hazırlıklı olmak.

  • Tehditlerin proaktif şekilde tanımlanması ve bu bilgilerin ekiple paylaşılması.

3. Yenilik ve Adaptasyon

  • Havacılık alanındaki yenilikleri takip edip, teknolojik gelişmeleri uçuş operasyonlarına entegre etme.

  • Yeniliklere açık olup, değişikliklere hızlı bir şekilde adapte olma.

  • Yeni sistemler ve prosedürler hakkında bilgi edinip, bunları uygulamaya teşvik etme.

4. İletişim ve Eğitim

  • Ekip üyeleri arasında açık ve etkin iletişim kurarak herkesin görüşlerini değerlendirme.

  • Kaptan olarak ikinci pilotun ve ekip üyelerinin gelişimine yönlendirici ve destekleyici olma.

  • Uçuş öncesi ve sonrasında ekip üyeleriyle deneyimler ve bilgiler paylaşarak öğrenme ortamı oluşturma.

5. Kişisel ve Mesleki Gelişim

  • Kendi bilgi ve deneyimlerini sürekli güncel tutarak diğer ekip üyelerine örnek olma.

  • Mesleki gelişim için kariyer planlaması yapma ve bu yönde eğitimler almak veya vermek.

  • Deneyimleri genç pilotlara aktararak onların gelişimine katkıda bulunma.

Bu yorumlar, vizyoner liderliğin, özellikle havacılık gibi yüksek standartlar ve prosedürlerin hakim olduğu bir alanda bile, stratejik düşünce, proaktif hareket, yenilikçi yaklaşımlar ve etkili iletişim yoluyla nasıl uygulanabileceğine dair zengin bir iç görü sunmaktadır.


Eğitici Tarz

  • Ahenk Kurma Biçimi: Bir kişinin istekleriyle örgütün hedefleri arasında bağlantı kurarak

  • İklim Üzerine Etkisi: Çok olumlu, geliştirici, motive edici

  • Uygun Olduğu Zaman: Kişinin uzun erimli yetenekler geliştirerek performansını artırmasına yardım etmek için

  • Ne Zaman Etkilidir? Takım üyelerinin gelişimi ve uzun vadeli başarı için sürekli öğrenmenin teşvik edilmesi gereken zamanlarda uygundur.

  • Etkileri: Çalışanların kişisel ve profesyonel becerilerini artırır, motivasyon ve yetkinliklerini güçlendirir.

  • Destekleyen Duygusal Zekâ Yetkinlikleri: Duygusal Öz Bilinç, Empati, Başkalarını Geliştirme

Kişilerle kısa erimli konuların ötesine geçip hayalleri, hayattaki hedefleri ve kariyer umutları da dahil, yaşamını araştıran derin bir sohbete girmeyi içeriyor. Çalışanlarla kişisel sohbetlere girmeyi ihmal etmeyen liderler, akıl vererek ilişki kurar ve güven oluştururlar. Dolayısıyla da eğitmenlik, çalışanların performans geribildirimini daha açık bir biçimde dinlemelerini, bunun yalnız patronun çıkarlarına değil kendi arzularına da hizmet ettiğini görmelerini sağlayacak sürekli bir sohbet yaratır.

  • Eğitici liderler yetki devretmeyi, çalışma arkadaşlarına yalnızca işin yapılmasını sağlayacak görevler yerine onları zorlayacak görevler vermeyi de iyi bilirler.

  • Ayrıca, bu tür liderler genellikle kısa süreli başarısızlıklara hoşgörü gösterirler, çünkü bunun çalışma arkadaşlarının hayallerine katkıda bulunabileceğini anlamışlardır.

  • Eğitici tarzın şaşırtacak kadar olumlu duygusal etkisi, büyük ölçüde liderin çalışanlara gösterdiği empatiden ve aralarındaki yakın ilişkiden kaynaklanır.

  • Kötü uygulandığında, eğitici yaklaşım çalışanda mikroyönetim ya da aşırı denetleme izlenimi yaratır.

Havacılıkta Kullanımı;

1. Bilgi ve Tecrübe Paylaşımı: Kaptan, uçuş öncesinde meydana dair özel bilgileri, uçuş sırasında karşılaşılan zorluklar hakkında bilgi vererek veya geçmiş deneyimlerini paylaşarak, ekibin bilgi birikimini artırır. Bu paylaşım, özellikle yeni veya az tecrübeli pilotlar için değerli öğrenme kaynakları sunar ve onların daha hızlı adaptasyonunu sağlar.

2. Geri Bildirim ve Rehberlik: Eğitici lider, performans değerlendirmeleri yaparak, ekip üyelerinin güçlü yönlerini ve geliştirilmesi gereken alanları belirler. Geri bildirimler, hem uçuş sırasında hem de sonrasında, özellikle debriefinglerde yapılarak, pilotların uçuş tekniklerini ve karar verme yeteneklerini geliştirmelerine yardımcı olur.

3. Yetki Devri ve Sorumluluk: Kaptan, uygun durumlarda, örneğin zorlu hava koşulları veya karmaşık navigasyon gerektiren durumlarda, sorumlulukları ve karar verme yetkilerini diğer ekip üyelerine devreder. Bu, onların gerçek dünya koşullarında karar verme becerilerini sınamalarını ve özgüvenlerini artırmalarını sağlar.

4. Öğrenme ve Gelişim Fırsatları Yaratma: Eğitici lider, ekip üyeleri için simülatör seansları düzenler, yeni uçuş teknikleri üzerine çalışmalar yapar veya kriz yönetimi senaryoları sunar. Bu tür etkinlikler, ekibin sürekli olarak yeni beceriler kazanmasını ve mevcut bilgilerini pekiştirmesini sağlar.

5. Açık İletişim ve Destek: Lider, ekip üyelerinin sorularına açık bir şekilde yanıt verir, onların öğrenme süreçlerini destekler, zorluklarla başa çıkmaları için rehberlik eder ve bilgi erişimini kolaylaştırır. Ayrıca, ekip üyelerinin fikirlerini dinler ve onların görüşlerini operasyonel kararlara dahil eder, böylece takımın tüm üyelerinin katılımını ve bağlılığını artırır.

Bu beş madde, eğitici liderliğin havacılık gibi yüksek risk ve yüksek sorumluluk gerektiren bir alanda nasıl uygulanabileceğini gösterir ve ekip üyelerinin hem bireysel hem de kolektif olarak gelişmelerine olanak tanır.


İlişkisel Tarz

  • Ahenk Kurma Biçimi: İnsanlar arasında kurulan bağlantıyla uyum yaratarak, ilişkileri güçlendirmek

  • İklim Üzerindeki Etkisi: Olumlu, birleştirici

  • Uygun Olduğu Zaman: Ekip içi sorunları gidermek, gergin dönemlerde şevk vermek ya da bağları güçlendirmek için

  • Ne Zaman Etkilidir? İşbirliği ve takım ruhu geliştirmek, çalışanların duygusal ihtiyaçlarını karşılamak önemli olduğunda kullanılır.

  • Etkileri: Güvenli ve destekleyici bir çalışma ortamı oluşturur, takım uyumu ve memnuniyetini artırır.

  • Destekleyen Duygusal Zekâ Yetkinlikleri: Duygusal Öz Bilinç, Öz Denetim, Empati, Çatışma Yönetimi

İlişkisel tarzda duyguları paylaşmak önemlidir. Bu liderler genelde insanlara ve duygularına değer verir. İnsanları mutlu etmeye, uyum yaratmaya ve takımda ahenk kurmaya uğraşırlar. Performansı doğrudan artırma gücü kısıtlı olsa da, ilişkisel tarz grubun iklimi üzerinde şaşırtacak kadar olumlu bir etki yaratır. Kişilere önemsendiklerini hissettirmek, müthiş bir sadakat oluşturur ve bağlılığı güçlendirirler. Liderin gösterdiği empati, ilişkisel yaklaşımı mükemmel bir moral yükseltici haline getirir, sıkıcı ya da tekrara dayalı işlerle uğraşırken bile çalışanların gönlünü ferahlatır. Son olarak, birbirinden farklı, hatta çatışma halindeki bireyleri uyumlu bir çalışma grubunda bir araya getirmek söz konusu olduğunda, ilişkisel tarz Çatışma Yönetimiyle ilgili duygusal zekâ yeterliğine de dayanır. Bu tarzın yalnızca övgü üzerinde odaklanması, kötü performansın düzeltilmemesine yol açabilir ve çalışanlar vasatlığın hoş görüldüğü izlenimine kapılabilirler. Havacılıkta;

  1. Empati ve Duygusal İhtiyaçların Anlaşılması:

  • İş arkadaşlarının duygusal hallerini göz önünde bulundurarak onlara karşı anlayışlı ve destekleyici olmak.

  • Stresli ve zor durumlarda empati kurarak, moral ve motivasyon sağlamak.

  1. İletişim ve Dinleme:

  • Açık ve dürüst iletişim kurmak, ekip üyelerinin fikirlerini önemseyip, onları dinlemek.

  • Göz teması, samimi sohbetler ve etkili dinleme ile pozitif bir iletişim ortamı oluşturmak.

  1. Takdir ve Destek:

  • Ekip üyelerinin güçlü yönlerini tanıyıp takdir etmek ve onları teşvik etmek.

  • Zayıf yönleri nazik bir şekilde ele alıp, kişisel ve profesyonel gelişimlerine destek olmak.

  1. Güven ve Saygı:

  • Ekip üyelerine saygı göstermek, onların görüşlerine değer vermek ve güven ortamı sağlamak.

  • Güven inşa ederek iş birliği ve uyumu artırmak.

  1. Sorumluluk Paylaşımı ve Yetki Devri:

  • Uygun durumlarda sorumlulukları ve karar verme yetkilerini diğer ekip üyelerine devretmek.

  • Böylece onların gerçek durumlarda becerilerini sınamalarını ve özgüvenlerini artırmalarını sağlamak.

  1. Motivasyon ve Takım Ruhu:

  • Ekip üyelerini motive etmek, olumlu ve huzurlu bir çalışma ortamı yaratmak.

  • Takım ruhunu güçlendirmek ve ekip içindeki uyumu teşvik etmek.

Bu maddeler, İlişkisel Liderlik Tarzının nasıl algılandığını ve bu tarzın uygulanmasının havacılık sektöründe neden önemli olduğunu gösteriyor. Her bir madde, liderlerin ekip üyeleri ile sağlıklı ve etkili ilişkiler kurmalarını destekleyen yönleri vurguluyor.


Demokratik Tarz

  • Ahenk Kurma Biçimi: İnsan girdisine değer vererek ve katılım yoluyla bağlılık sağlayarak

  • İklim Üzerindeki Etkisi: Olumlu

  • Uygun Olduğu Zaman: Ortaklık ya da fikir birliği oluşturmak, ya da çalışanlardan değerli girdi almak için

  • Ne Zaman Etkilidir? Katılımcı karar alma süreçlerinin ve yaratıcı fikirlerin teşvik edilmesi gereken durumlarda etkilidir.

  • Etkileri: Çalışanların özgüvenini ve bağlılığını artırır, yenilikçilik ve yaratıcılığı destekler.

  • Destekleyen Duygusal Zekâ Yetkinlikleri: Empati, Ekip Çalışması ve İşbirliği, Çatışma Yönetimi ve Etkileme.

Demokratik yaklaşım en çok, lider hangi yöne gideceğinden emin değilse ve yetenekli çalışanlardan fikir alması gerekiyorsa işe yarar. Liderin güçlü bir vizyonu varsa, demokratik tarz o vizyonun nasıl gerçekleştirileceğine ilişkin görüşlerin yüzeye çıkarılmasına ya da bunu yapmak için taze fikirlerin üretilmesine yardımcı olur. Bu tür liderler, çalışanların düşünce ve kaygılarını dinlemeyi gerçekten istedikleri ve dinlemeye müsait oldukları izlenimi yaratırlar. Gerektiğinde geribildirim oturumlarından yararlanmak için, liderin her şeye açık olması gerekir. Demokratik tarz kulağa hoş geliyor ancak şunlar göz ardı edilmemeli.

  • Aşırı bel bağlamamak,

  • Demokratik olacağım diye zaman kaybetmemek, acil durumlarda gecikmeye sebep olabilir.

  • Bilgisiz ya da beceriksiz insanlardan tavsiye istememek

  • En iyi iletişimci üstün bir Dinleyicidir; dinlemekse, demokratik liderin ana gücüdür.

  • Ayrıca İşbirlikçidirler, tepeden inme bir liderden çok, ekip üyesi gibi çalışırlar.

  • Çatışmayı Yatıştırmayı ve bir ahenk duygusu yaratmayı –örneğin, grup içindeki gedikleri onarmayı– da bilirler.

Havacılıkta Kullanımı;

  1. Katılımcı Karar Verme Süreci:

  • Ekibin her üyesinin fikirlerinin alınması ve karar sürecine aktif katılımının sağlanması.

  • Tüm uçuş safhalarında, özellikle de acil durumlar da dahil olmak üzere, karar alma süreçlerinde ekip üyelerinin fikirlerine başvurulması.

  1. Fikirlerin Dinlenmesi ve Değerlendirilmesi:

  • Ekip üyelerinin görüşlerinin, tecrübelerinin dinlenmesi ve bu bilgiler doğrultusunda en uygun çözümlerin üretilmesi.

  • Farklı görüş ve tecrübelerin, uçuş emniyetine katkı sağlayacak şekilde değerlendirilmesi.

  1. Ekip Üyelerine Saygı ve Güven Verme:

  • Herkesin fikirlerine değer verilmesi ve bu fikirlerin iş süreçlerine dahil edilmesi.

  • Ekip üyelerinin özgüveninin ve motivasyonunun artırılması.

  1. Acil Durum Yönetimi:

  • Acil durumlarda bile demokratik liderlik tarzının korunması ve ekip üyelerinin görüşlerinin alınması.

  • Ortak karar verme mekanizmaları ile acil durumlara yanıt verilmesi.

  1. Operasyonel Etkinlik ve CRM (Crew Resource Management):

  • CRM'in geliştirilmesi için ekip içi iletişimin ve işbirliğinin teşvik edilmesi.

  • Ekip üyelerinin katılımı ile daha güvenli ve etkin uçuş operasyonlarının gerçekleştirilmesi.

Bu tema ve alt temalar, pilotların demokratik liderlik tarzı hakkındaki düşüncelerini ve bu liderlik tarzının uygulanmasının uçuş güvenliği ve ekip çalışması üzerindeki olumlu etkilerini yansıtmaktadır.


Hız Belirleyici Tarz

  • Ahenk Kurma Biçimi: Zorlu ve heyecan verici hedeflere ulaşarak

  • İklim Üzerinde Etkisi: Kötüye kullanma ya da dengeyi kaçırma durumlarında olumsuz

  • Uygun Olduğu Zaman: Belirli zamanda bitirilmesi gereken işlerde, Şevkli ve işini bilen bir ekipten çok nitelikli sonuçlar almak için

  • Ne Zaman Etkilidir? Acil durumlar veya hedeflere hızlı bir şekilde ulaşılması gerektiğinde kullanılır.

  • Etkileri: Performansı artırır, ancak sürekli kullanıldığında tükenmişlik riskini yükseltebilir.

  • Destekleyen Duygusal Zekâ Yetkinlikleri: Öz bilinç, Öz denetim, Empati, Başarma Dürtüsü ve İnisiyatif

Ekibi ve ekip üyelerini çok iyi tanımak. Güçlü ve güvene dayalı bir iletişimle hedefi açık ve net belirtmek. İtaat nedeniyle sonuçlarda kısa erimli bir yükselme görebilirler, ama insanların sürdürebileceği gerçek performansı gözden kaçırmamak gerekir. Belirli zamanda bitirilmesi gereken işlerde çalışma sürecini zaman boyutlarında kontrol altında tutmak ve desteklemek. Şevkli ve işini bilen bir ekipten çok nitelikli sonuçlar almak için Süreç gözlem ve kontrol altındadır ve aksaklık halinde hemen müdahale eder. Ancak aşırıya kaçarak, ya da yanlış ortamda kullanıldığında, hız belirleyici yaklaşım çalışanları, liderin amansız istekleriyle çok fazla zorlandıkları hissiyle baş başa bırakır. Lider bazen hedeflere fazlasıyla odaklandığında ekip arkadaşlarını umursamıyormuş gibi görünebilir. Bunun açık sonucu, ahenksizliktir. Hız belirleyicilik genel olarak, diğer liderlik tarzlarıyla koşut olarak işe yarayabilir; Vizyoner Tarzın tutkusu ve ilişkisel tarzın takım oluşturması gibi. Havacılıkta Kullanımı;

  1. Liderlik Tarzının Etkin Kullanımı:

  • Acil ve zorunlu durumlar: Hızın kesinlikle gerekli olduğu, acil durumlar ve zorunlu zaman kısıtlamaları gibi özel koşullarda bu liderlik tarzının faydalı olduğu belirtilmiştir.

  • Kısa süreli ve yoğun iş yükü: Yoğun dönemlerde veya operasyonel süreçlerin hızlandırılması gereken zamanlarda etkili olduğu vurgulanmıştır.

  1. İletişim ve Takım Çalışması:

  • Açık iletişim: Liderlik tarzının etkinliğinin, açık ve etkili iletişim kurulduğunda arttığı, ekip üyelerine gerekli bilgilerin zamanında verilmesinin önemine değinilmiştir.

  • Takımın motivasyonunu ve bağlılığını koruma: Liderlik tarzının, takım motivasyonu ve iş tatmini üzerinde negatif etkileri olabileceği, ancak doğru kullanıldığında ve takımın ihtiyaçlarına uygun şekilde uygulandığında bu risklerin minimize edilebileceği ifade edilmiştir.

  1. Liderlik Tarzının Riskleri ve Sınırları:

  • Sürekli uygulamanın olumsuz etkileri: Tarzın sürekli kullanılmasının yaratabileceği stres ve baskıdan dolayı, sadece gerekli durumlarda uygulanması gerektiği öne sürülmüştür.

  • Emniyet ve dikkat: Hızın, uçuş güvenliği veya dikkatli iş yürütme süreçlerine zarar vermemesi gerektiği, emniyetin her zaman öncelikli olduğu vurgulanmıştır.

Bu kategoriler, pilotların liderlik tarzına yaklaşımlarının çeşitliliğini ve belirli kontekstlerdeki kullanım sınırlamalarını yansıtmaktadır. Her kategori, liderlik tarzının uygulanabilirliğini ve etkinliğini farklı açılardan ele almaktadır.


Kumandacı Tarz

  • Ahenk Kurma Biçimi: Acil durumlarda açık bir yön gösterip korkuları yatıştırarak

  • İklim Üzerindeki Etkisi: Kötüye kullanma ya da dengeyi kaçırma durumlarında olumsuz

  • Uygun Olduğu Zaman: Bir kriz döneminde, gidişat değişikliğini başlatmak için, ya da çalışanlarla sorun çıktığında

  • Ne Zaman Etkilidir? Kriz anlarında veya acil ve kesin kararların hızlıca alınması gerektiğinde tercih edilir.

  • Etkileri: Hızlı karar ve eylem sağlar, ancak çalışanların motivasyonunu ve inisiyatifini sınırlayabilir.

  • Destekleyen Duygusal Zeka Yetkinlikleri: Etkileme, Başarma Dürtüsü, İnisiyatif, Duygusal Öz Bilinç, Öz Denetim ve Empati

Araştırma sonuçlarına göre çok gerekli durumlar dışında kullanıldığında tüm liderlik tarzları arasında en etkisizinin kumandacı yaklaşım olması şaşırtıcı değildir. Bir kriz döneminde, gidişat değişikliğini başlatmak için, ya da ekip içi bir sorun çıktığında kullanılması önerilen bir tarzdır. Uygulama esnasında diğer liderlik tarzlarından destek alınması yararlı olur. Çalışmanların farkına varmak ve uygun durumlarda takdir etmeyi unutmamak önemlidir. Askerlik ve cerrahi gibi bazı meslekler için neredeyse temel tarz gibi görülebilir. Bu görüşe ragmen bu sektör liderleri diğer tarzları da en iyi şekilde bilip uygulayabilmeleri gerekir. Olumsuz eğilimlerine karşın, adil bir biçimde kullanıldığında, kumandacı tarzının duygusal zekâlı liderin repertuarında önemli bir yeri vardır. Özellikle havacılık sektöründe. Kumandacı Tarz yalnızca kötüye gidişi tersine çevirmek, krizi önlemek gibi, kesinlikle şart olduğu durumlarda, ihtiyatla kullanılmalıdır. Lider, koşulların ne zaman yukarıdan güçlü bir el vermeyi –ve ne zaman elini çekmeyi– gerektirdiğini bilirse, bu dirayet insanları canlandırabilir. Havacılıkta;

  1. Acil Durumlar ve Zorunluluklar:

  • Bu liderlik tarzı genellikle acil ve zorunlu durumlarda tercih edilmelidir. Özellikle acil durumlarda kesin ve net talimatlar gerektiğinde bu tarz öne çıkar.

  1. Eğitim ve Tecrübesiz Personelle Çalışırken:

  • Eğitim aşamasındaki ya da tecrübesiz pilotlarla çalışılırken, bazen daha direktif bir liderlik tarzının benimsenmesi gerekebilir. Özellikle uçuş güvenliğini tehlikeye atacak durumlarda net müdahaleler ve yönlendirmeler önemlidir.

  1. Sınırlı Kullanım ve Ölçülü Yaklaşım:

  • Çoğu pilot, bu liderlik tarzının sadece belirli ve ölçülü durumlarda kullanılmasını önermektedir. Günlük operasyonlarda bu tarzın kullanımı genellikle önerilmemekte, ancak gerektiğinde etkili bir araç olabileceği kabul edilmektedir.

  1. Ekip Çalışması ve CRM'e Olan Etkisi:

  • Pilotlar, bu liderlik tarzının ekip ruhuna ve İlişkisel Kaynak Yönetimi (CRM) ilkelerine zarar verebileceğini belirtiyorlar. Dolayısıyla, bu tarzın ekip dinamiklerini bozmadan dikkatli kullanılması gerektiği vurgulanmaktadır.

  1. Kontrol ve Otorite:

  • Bazı pilotlar, olağanüstü durumlar dışında kontrol ve otoriteyi sürekli elinde tutmanın risklerini ve olumsuz sonuçlarını tartışmaktadır. Ancak, uçuş emniyeti açısından kritik anlarda liderin gerektiğinde kumandacı olması gerekebilir.

  1. Genel Görüş:

  • Genel olarak, pilotlar bu liderlik tarzını modern havacılık standartlarına ve CRM ilkelerine tam olarak uymayan, ancak belirli ve zorunlu durumlarda faydalı olabilecek bir yöntem olarak görmektedirler.

Bu kategorilere göre pilotların görüşleri, Kumandacı Liderlik Tarzının etkin kullanımının ne zaman ve nasıl olması gerektiği konusunda değerli içgörüler sunmaktadır.


Ne Zaman Hangi Liderlik Tarzını Uygulayacağınızı Nasıl Bilirsiniz?

  • Ahenkli liderler, tarzlarını durum kontrol listesine uyduracak şekilde değiştirmek gibi mekanik bir sürecin ötesine geçer ve çok daha esnek davranırlar.

  • İnsanları bireysel olarak ve grup içinde taramadan geçirir, doğru liderlik tarzını ima eden ipuçlarını okur, tarzlarını çabucak düzeltirler.

  • Ahenk yaratmakta bire bir olan dört tarzı uygulamakla kalmayıp, hız da belirleyebilir, hatta gerektiğinde kumandacı tarzın olumlu yanını da sergileyebilirler.

  • Ancak bu daha riskli tarzlarla önderlik ettiklerinde, öfkeli ya da sabırsızca davranarak ya da bireylerin kişiliğine saldırma dürtüsüne kapılarak ahenksizlik yaratmaktan kaçınmak için, gerekli miktarda öz disiplini de işin içine katarlar. Sonuçta, bu liderler performansı artırmanın yanı sıra, yönettikleri insanlarda bağlılık duygusu ve coşku da uyandırırlar.

Liderin tarz repertuarı zamanla genişleyebilir. İşin anahtarı, belirli bir tarzın temelini oluşturan duygusal zekâ yetilerini güçlendirmektir. Liderlik tarzları ve Duygusal Zeka öğrenilebilir, geliştirilebilir. Duygusal Zekâsı iyi gelişmiş bir liderlik, hem bireye hem de kuruma sağlayacağı yararlar nedeniyle, zahmete değer olduğu kadar canlandırıcı ve motive edicidir.

En önemli slogan: Doğru Zamanda Doğru Tarzla Yönetmek
En başarılı liderler, liderlik tarzlarını, liderlik etmeye veya etkilemeye çalıştıkları birey veya grubun performans hazırlığına göre uyarlayanlardır. Etkili liderlik, yalnızca etkilenen kişi veya gruba göre değil, aynı zamanda yerine getirilmesi gereken göreve, işe veya işleve de bağlıdır. Sean McPheat

Kaynakça

Goleman, D. Boyatsiz, R. McKee, A. (2002) Yeni Liderler, Varlık Yayınları, İstanbul.

13 görüntüleme0 yorum

İlgili Yazılar

Hepsini Gör

Commentaires


bottom of page